Herdenkingstoespraak op 4 mei 2003 in het Reinaldapark door

emeritus pastoor W.J. Cornel

voormalig voorzitter sectie Oost van het Comité Nationale Herdenking

 

terug

Het Nederlandse volk is een vredelievend volk. Dit vindt ongetwijfeld zijn wortels in de kerstening van ons volk door grote figuren als de monnik en bisschop Willibrord en kort daarop de monnik en bisschop Bonifatius, grondlegger van Europa.

Sinds de tachtigjarige oorlog heeft ons volk vrede gekend. Slechts eenmaal, in augustus 1831, heeft ons volk zich laten verleiden om onder leiding van onze kroonprins Willem de tiendaagse veldtocht te ondernemen om de opstand in zuid-Nederland te onderdrukken.

Aan de Eerste Wereldoorlog namen wij geen deel. Ons streven bleef vredelievend. Wij hielpen graag vluchtelingen uit buurland België en zelfs uit Hongarije. Er werd veel aan liefdadigheid gedaan.

De Tweede Wereldoorlog overrompelde ons. Op een verschrikkelijke manier werd ons volk wakker geschud door het geronk van de Duitse Stuka‹s en het mitrailleurgeratel van de Messerschmitts.

De verschrikkingen werden in ons land op een andere wijze opgevoerd door de terreur die over ons land kwam, vanwege de SS en alle nationaal-socialistische instellingen. Wij denken hierbij aan de jodenvervolgingen, aan de gruwelijke concentratiekampen als Dachau. Waar onder anderen onze pater Titus Brandsma op 26 juli 1942 slachtoffer werd. Wij denken aan Auschwitz, Treblinka en Ravensbrück en al die andere kampen; ook aan Westerbork en Kamp Amersfoort. Wij denken aan de duizenden en duizenden slachtoffers die dit opleverde. Ja, miljoenen mensenlevens - alleen al van de joodse bevolking 6.000.000 in de holocaust. Alsof een mensenlevens niets meer waard was. Wij denken aan het wegvoeren van onze mannen en jongemannen. Wij denken terug aan ons toenmalige Nederlands-Indië, aan onze Marine en koopvaardij op zee.

Er was veel spanning, angst en verdriet. En toen de oorlog eindelijk haar lang verhoopte einde vond, klonk spontaan de kreet "Nooit meer oorlog!" Ja, daar waren wij het allen over eens. Maar helaas, de mensen zijn zo vergeetachtig, helemaal wanneer er na veel strijd en na de wederopbouw een tijd van luxe en welvaart volgt. Dan vergeet men alle honger en ellende en heeft men geen zin meer om zich in te spannen. Zo verslapt veel en hebben dikwijls degenen die de oorlog niet hebben meegemaakt geen puf om zich in te zetten voor zoiets als dodenherdenking of voor de viering van de bevrijding.

Beseffen wij wel goed wat onze vrijheid betekent?

Op verschillende plaatsen in de stad was er eind jaren tachtig een herdenkingstraditie, maar op al deze plaatsen werden alleen mensen van het verzet en gefusilleerden herdacht. Toch had Haarlem ook vele militairen die voor ons land gesneuveld waren en daarnaast menigeen die als lid van de koopvaardij op volle zee werd getorpedeerd. Daarom richtte de toenmalige Hoofdcommissaris van politie, de heer J. Endlich, het Initiatiefcomité op.

De activiteiten van het Initiatiefcomité leidden ertoe dat hier in het Reinaldapark een prachtige gelegenheid gevonden werd; waarbij het samen met deze Pastoor van Arskerk en via de Beatrixdreef tot een jaarlijkse herdenking kon komen. Op 23 maart 1989 werd het monument op feestelijke wijze onthuld.

Met de verschrikingen van een oorlog nog vers in het geheugen, vanwege alles wat er in Afghanistan en in Irak is gebeurd, willen wij als vredelievende bevolking alles bijzetten om de vrede te bevorderen en de waarde van een mensenleven zeer hoog te houden! Alle moorden en aanslagen, zowel lokaal als interlokaal, moeten afgelopen zijn!

En misschien kunnen wij dan aan de nationale oproep voor twee miniuten stilte correct en serieus gehoor geven!

Maar wat doen wij dan met die twee minuten stilte? Helemaal niets? Of proberen we er inhoud aan te geven? Laat het een bede zijn voor alle oorlogsslachtoffers en in het bijzonder voor de gesneuvelde Haarlemse militairen en koopvaardijlieden op de bodem van de zeeën en voor de (62) burgers uit Haarlem-Oost, gevallen op 16 april 1943. Willen wij hen allen met een stille bede aanbevelen aan de oneindige liefde van de barmhartige God, ons aller hemelse Vader. Moge Hij zich over allen ontfermen!

terug