POLITIEMAN MET PASSIE
Zijn naam leeft ondermeer voort in de 'Endlich-arm', in 1974 door Ben Endlich in Nederland geïntroduceerd. De Endlich-arm is een horizontaal draaibare slagboom met een stopbord die de 'klaar-overs' vanaf de stoep kunnen bedienen om scholieren een veilige overgang door het rijverkeer te verzekeren. Endlich, destijds waarnemend hoofdcommissaris van politie in Haarlem, had het systeem opgepikt tijdens een vakantie in Nieuw-Zeeland. In een recent gesprek noemde Endlich zijn oude baan nog 'het mooiste vak dat er is. Je wordt overal bij geroepen en kunt mensen helpen.'
Ben Endlich, weduwenaar, vader van drie kinderen en grootvader van zes
kleinkinderen, stierf op 25 augustus 2006 in zijn woonplaats in Haarlem. Hij
werd 90 jaar. Ben werd op 3 augustus 1916 geboren in Batavia,
Nederlands-Indië. Zijn vader was kleermaker en maakte tropenkleding.
Toen Ben 6 jaar was, overleed zijn vader. Op zijn 15de verhuisde hij met
zijn oudere zus, zijn moeder en stiefvader naar Nederland. Vanaf 1932
woonde hij in Haarlem. Na de HBS volgde Endlich de opleiding tot
inspecteur van politie. In oktober 1940 werd hij klerk tweede klasse bij
de administratie van het Haarlemse politiekorps. Na een paar maanden
werd Endlich overgeplaatst naar de recherche.
Noodgedwongen werd hij in de zomer van 1941 lid van het Rechtsfront, de
door de Duitse bezetter opgerichte vakorganisatie van justitie- en
politieambtenaren. Na een week verliet hij deze NSB-achtige organisatie
al weer.
Inmiddels werkzaam op de afdeling Bijzondere Wetten raakte Endlich eind
1941 steeds intensiever betrokken bij het verzet tegen de Duitsers. Hij
leverde zijn verzetsvrienden in beslag genomen vuurwapens en tipte Joden
in het geval van dreigende arrestaties.
Na de oorlog kreeg hij het Verzetsherdenkingskruis. Ondanks een
schriftelijke berisping wegens zijn korte lidmaatschap van het
Rechtsfront maakte Endlich na de oorlog snel carrière. Hij was onder
meer chef van de verkeerspolitie, de vreemdelingendienst en de
recherche, en de laatste twee jaar van zijn loopbaan waarnemend
hoofdcommissaris.
In zijn tijd bij de politie was Endlich een uitstekend
schermer en springruiter en trad hij als 'Ukelele Mike' geregeld op met
het Politie Amusementsorkest. In zijn eentje verzorgde hij een
wervelende show met krontjong-, Hawaï- en cowboyliedjes. Hij schreef
gedichten en speelde toneel, maakte films en schilderde graag.
Wegens zijn brede belangstelling en grote levensinteresse vond Endlich
het jammer dat een dag maar 24 uur telde. 'Mijn vader had zoveel hobby's
en was overal goed in,' zegt zijn oudste zoon Richard (62),
tijdschriftenuitgever. 'En hij had een groot gevoel voor humor.'
Na zijn vertrek bij de politie was Endlich raadslid voor de VVD in de
gemeenteraad van Haarlem en publiceerde hij met de historica Nanda van
der Zee diverse historische boeken, onder meer over de Vrijwillige
Burgerwacht Haarlem, waarvan hij voor de oorlog deel uitmaakte. Eerder
deze maand publiceerde Van der Zee (55) zijn levensschets in haar boek
'De oorlog na de oorlog' (een echte aanrader - redactie).
Drie weken na zijn 90ste verjaardag liep Endlich in zijn woning een
legionellabesmetting op. Ernstig verzwakt werd hij opgenomen in het
ziekenhuis, waar hij een week later overleed.